Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

Η χαμένη τέχνη του δημοκρατικού διαλόγου

Έκπληξη αλλά και ευχάριστη αισιοδοξία αισθανθήκαμε όταν προσφάτως διαβάσαμε :
Ριζοσπαστικό βίντεο στο υπουργικό από τον Παπανδρέου (20-1-2011). Την ομιλία του διάσημου καθηγητή σερ Κεν Ρόμπινσον, σχετικά με τη σημασία της δημιουργικότητας των μαθητών, ως βασικό στοιχείο ενός αξιόπιστου εκπαιδευτικού συστήματος, επέλεξε να προβάλει στο υπουργικό συμβούλιο ο πρωθυπουργός.

Πράγματι συγκινηθήκαμε με τις προσπάθειες προβληματισμού και ενημέρωσης της κυβερνήσεως σχετικώς με την παιδεία των παιδιών μας και των νεότερων γενιών.

Προφανώς και βεβαίως είναι ασυσχέτιστο το γεγονός, ότι στο ιστολόγιό μας αυτό, είχαμε αναρτήσει την συγκεκριμένη ομιλία, από την έναρξη της λειτουργίας του εδώ (και με μετάφραση), πολλοί δε γονείς από εμάς, την είχαν παρακολουθήσει τουλάχιστον προ διετίας.

Για την απίθανη πάντως περίπτωση που ο Πρωθυπουργός μας και οι συνεργάτες του όντως διαβάζουν το ιστολόγιό μας αυτό, ειδικά τους αφιερώνουμε το επόμενο βίντεο-ομιλία με θέμα τον δημοκρατικό διάλογο, τις αρχές δικαίου και του τρόπου καθορισμού του "κοινού καλού". Και τις αναφορές στον Αριστοτέλη (Ηθικά Νικομάχεια). Που ξέρεις; Μπορεί να βοηθήσει και να εμπνεύσει κάποιο επόμενο υπουργικό συμβούλιο. Ίσως αυτό που θα αποφασιστούν οι επερχόμενες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και πως οι συγχωνεύσεις αυτές θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας των παιδιών μας.

Είδομεν.



Μετάφραση ακολουθεί ...

Αυτό που έχει ανάγκη ο κόσμος, αυτό που απελπισμένα έχει ανάγκη αυτή η χώρα, είναι ένας καλύτερος τρόπος διεξαγωγής των πολιτικών μας αντιπαραθέσεων. Πρέπει ν' ανακαλύψουμε εκ νέου τη χαμένη τέχνη του δημοκρατικού διαλόγου. (Χειροκρότημα) Εάν σκεφτείτε τις αντιπαραθέσεις που έχουμε, τις περισσότερες φορές πρόκειται για έντονες λογομαχίες στην καλωδιακή τηλεόραση, ιδεολογικούς καβγάδες στο Κογκρέσο. Έχω μια πρόταση. Δείτε όλες τις αντιπαραθέσεις της εποχής μας, για την περίθαλψη, για τα μπόνους και τις έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις στη Γουώλ Στριτ, για το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, για την θετική δράση και το γάμο ομοφυλόφιλων. Κάτω από την επιφάνεια όλων αυτών των αντιπαραθέσεων, όπου τα πάθη εγείρονται από κάθε πλευρά, κρύβονται μεγάλα ερωτήματα ηθικής φιλοσοφίας, μεγάλα ερωτήματα δικαιοσύνης. Όμως πολύ σπάνια εκφραζόμαστε με σαφήνεια, υπερασπιζόμαστε και επιχειρηματολογούμε γύρω από αυτά τα μεγάλα ηθικά ερωτήματα στην πολιτική μας.


Σήμερα λοιπόν θα ήθελα να κάνουμε ένα είδος συζήτησης. Ας αρχίσω παίρνοντας έναν διάσημο φιλόσοφο ο οποίος έγραψε για αυτά τα ερωτήματα δικαιοσύνης και ηθικής. Θα σας κάνω μια σύντομη διάλεξη για τον Αριστοτέλη της αρχαίας Αθήνας, τη θεωρία του περί δικαίου, και μετά θα συζητήσουμε εδώ για να δούμε αν οι ιδέες του Αριστοτέλη στην πραγματικότητα υπαγορεύουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε κι επιχειρηματολογούμε για τα σημερινά ερωτήματα. Λοιπόν, είστε έτοιμοι για τη διάλεξη; Κατά τον Αριστοτέλη δικαιοσύνη σημαίνει να δίνεις στους ανθρώπους αυτό που τους αξίζει. Αυτό ήταν, αυτή ήταν η διάλεξη.

(Γέλια)

Τώρα θα μου πείτε, καλά, αυτό είναι προφανές. Τα αληθινά ερωτήματα αρχίζουν όταν επιχειρηματολογούμε για το ποιος αξίζει τι και γιατί. Πάρτε το παράδειγμα των φλάουτων. Ας υποθέσουμε ότι μοιράζουμε φλάουτα. Ποιοι θα έπρεπε να πάρουν τα καλύτερα; Για να δούμε... Εσείς τι θα λέγατε; Ποιος θα έπρεπε να πάρει το καλύτερο φλάουτο; Μπορείτε να το φωνάξετε.

(Κοινό: Τυχαία.)

Μάικλ Σαντέλ: Τυχαία. Δηλαδή με κλήρωση. Ή στον πρώτο που θα έτρεχε να το πάρει. Άλλος;

(Κοινό: Οι καλύτεροι φλαουτίστες.)

ΜΣ: Οι καλύτεροι φλαουτίστες. (Κοινό: Οι χειρότεροι φλαουτίστες.)

ΜΣ: Οι χειρότεροι φλαουτίστες. Πόσοι λέτε οι καλύτεροι φλαουτίστες; Γιατί; Βασικά, αυτή ήταν και η απάντηση του Αριστοτέλη.

(Γέλια)

Να όμως μια πιο δύσκολη ερώτηση. Γιατί νομίζετε, εσείς που ψηφίσατε με αυτό τον τρόπο, ότι τα καλύτερα φλάουτα θα έπρεπε να πάνε στους καλύτερους φλαουτίστες;

Πίτερ: Το μεγαλύτερο όφελος για όλους.

ΜΣ: Το μεγαλύτερο όφελος για όλους. Θα ακούμε καλύτερη μουσική εάν τα καλύτερα φλάουτα πάνε στους καλύτερους φλαουτίστες. Είσαι ο Πίτερ; (Κοινό: Πίτερ.)

ΜΣ: Εντάξει. Είναι ένας καλός λόγος. Όλοι θα είμαστε καλύτερα, αν παίζεται καλή μουσική παρά κακή μουσική. Όμως Πίτερ, ο Αριστοτέλης δε συμφωνεί ότι αυτός είναι ο λόγος. Δεν πειράζει. Ο Αριστοτέλης είχε έναν διαφορετικό λόγο για τον οποίο θα έπρεπε τα καλύτερα φλάουτα να πάνε στους καλύτερους φλαουτίστες. Είπε ότι γι' αυτό υπάρχουν τα φλάουτα, για να παίζονται καλά. Λέει ότι για να δικαιολογήσουμε τη δίκαιη διανομή κάποιου πράγματος, θα πρέπει να αιτιολογήσουμε, και κάποτε να επιχειρηματολογήσουμε, τον απώτερο σκοπό αυτού του πράγματος, ή της κοινωνικής δραστηριότητας, στην προκειμένη περίπτωση, της μουσικής ερμηνείας. Και ο στόχος, η θεμελιώδης φύση της μουσικής ερμηνείας είναι να παράγει εξαίρετη μουσική. Θα 'ναι ένα ευτυχές υποπροϊόν από το οποίο όλοι θα επωφεληθούμε. Αλλα όταν μιλάμε για δικαιοσύνη, λέει ο Αριστοτέλης, αυτό το οποίο θα πρέπει να σκεφτόμαστε είναι η θεμελιώδης φύση της εκάστοτε δραστηριότητας και οι ποιοτικές της εκφάνσεις που αξίζει να τιμά, να θαυμάζει και να αναγνωρίζει κανείς. Ένας από τους λόγους για τους οποίους, θα έπρεπε οι καλύτεροι φλαουτίστες να πάρουν τα καλύτερα φλάουτα είναι ότι η μουσική ερμηνεία όχι μόνο μας κάνει χαρούμενους, αλλά τιμά και βοηθά στην αναγνώριση της αριστείας των καλύτερων μουσικών.

Τώρα τα φλάουτα... μάλλον η διανομή των φλάουτων μπορεί να φαίνεται μια απλή υπόθεση. Ας πάρουμε ένα σύγχρονο παράδειγμα διαμάχης, σχετικής με τη δικαιοσύνη. Έχει να κάνει με το γκολφ. Ο Κέισι Μάρτιν -- πριν μερικά χρόνια, Ο Κέισι Μάρτιν -- τον έχετε ακουστά; Ήταν ένας πάρα πολύ καλός παίκτης του γκολφ, είχε όμως μια αναπηρία. είχε ένα "κακό" πόδι, ένα πρόβλημα στο κυκλοφορικό του, που έκανε επώδυνο το περπάτημα στο γήπεδο. Βασικά, κινδύνευε να τραυματιστεί. Ζήτησε από την Ε.Ε.Π.Γ. την Ένωση Επαγγελματιών Παικτών Γκολφ, άδεια για να χρησιμοποιεί ένα αμαξάκι του γκολφ κατά τα τουρνουά της Ένωσης. Του είπαν "Όχι. Αυτό θα σας προσέδιδε ένα άδικο πλεονέκτημα." Τους μήνυσε, και η υπόθεση έφτασε μέχρι και το Ανώτατο Δικαστήριο, είτε το πιστεύετε, είτε όχι, η υπόθεση για το αμαξάκι του γκολφ. Επειδή ο νόμος λέει ότι οι ανάπηροι πρέπει να διευκολύνονται, με τον όρο η διευκόλυνση αυτή να μην αλλάζει τη θεμελιώδη φύση της δραστηριότητας. Εκείνος είπε: "Είμαι πολύ καλός παίκτης. Θέλω να συναγωνιστώ. Αλλά χρειάζομαι ένα αμαξάκι του γκολφ για να μετακινούμαι από τρύπα σε τρύπα."

Ας υποθέσουμε ότι ήσασταν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ας υποθέσουμε ότι αποφασίζατε το δίκαιο αυτής της υπόθεσης. Πόσοι από εσάς θα λέγατε ότι ο Κέισι Μάρτιν έχει δικαίωμα να χρησιμοποιεί αμαξάκι του γκολφ; Και πόσοι θα λέγατε ότι δεν έχει; Ας κάνουμε μια δημοσκόπηση, σηκώστε χέρια. Πόσοι θα αποφασίζατε υπέρ του Κέισι Μάρτιν; Και πόσοι όχι; Πόσοι από σας θα λέγατε ότι έχει άδικο; Μάλιστα, οι γνώμες διίστανται εδώ πέρα. Κάποιος που δε θα παραχωρούσε στον Κέισι Μάρτιν το δικαίωμα να έχει αμαξάκι του γκολφ, ποιο θα ήταν το σκεπτικό σας; Σηκώστε το χέρι σας και θα προσπαθήσουμε να σας φέρουμε ένα μικρόφωνο. Ποιο θα ήταν το σκεπτικό σας;

(Κοινό: Θα ήταν άδικο πλεονέκτημα.)

ΜΣ: Θα ήταν άδικο πλεονέκτημα εάν μπορούσε να μετακινείται με αμαξάκι του γκολφ. Εντάξει, εσείς που, φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι από εσάς που δε θα του δίνατε το αμαξάκι ανησυχείτε για το άδικο πλεονέκτημα. Τι γίνεται με αυτούς που υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να του παραχωρηθεί αμαξάκι; Πώς θα απαντούσατε στην ένσταση; Ναι, παρακαλώ.

Κοινό: Το αμαξάκι δεν είναι μέρος του παιχνιδιού.

ΜΣ: Πώς λέγεστε; (Κοινό: Τσάρλι.)

ΜΣ: Η Τσάρλι λέει -- Ας δώσουμε ένα μικρόφωνο στην Τσάρλι, σε περίπτωση που κάποιος θέλει να απαντήσει. Πες μας, Τσάρλι, γιατί θα έλεγες ότι θα έπρεπε να του παραχωρηθεί αμαξάκι;

Τσάρλι: Το αμαξάκι δεν είναι μέρος του παιχνιδιού.

ΜΣ: Και το περπάτημα από τρύπα σε τρύπα;

Τσάρλι: Δεν έχει σημασία· δεν είναι μέρος του παιχνιδιού.

ΜΣ: Η πεζοπορία στο γήπεδο δεν είναι μέρος του γκολφ;

Τσάρλι: Όχι κατά τη γνώμη μου, δεν είναι.

ΜΣ: Μείνε εκεί που είσαι Τσάρλι.

(Γέλια)

Ποιος μπορεί να απαντήσει στην Τσάρλι; Λοιπόν, ποιος μπορεί να της απαντήσει; Τι θα της λέγατε;

Κοινό: Η αντοχή είναι σημαντικό στοιχείο του παιχνιδιού, η πεζοπορία σε όλες τις τρύπες.

ΜΣ: Η πεζοπορία σε όλες τις τρύπες; Είναι μέρος του γκολφ; (Κοινό: Βεβαίως.)

ΜΣ: Πώς σας λένε; (Κοινό: Γουώρεν.)

ΜΣ: Γουώρεν. Τσάρλι, τι θα απαντούσες στον Γουώρεν;

Τσάρλι: Θα επιμείνω στην αρχική μου θέση.

(Γέλια)

ΜΣ: Γουώρεν, παίζεις γκολφ;

Γουώρεν: Όχι δεν παίζω.

Τσάρλι: Εγώ παίζω. (ΜΣ: Εντάξει.) (Γέλια)

(Χειροκρότημα)

Ξέρετε, είναι ενδιαφέρον. Στην υπόθεση αυτή, στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, έφεραν διακεκριμένους παίκτες του γκολφ να καταθέσουν για αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα. Είναι το περπάτημα σημαντικό για το παιχνίδι; Έφεραν τον Τζάκ Νικλάους και τον Άρνολντ Πάλμερ. Και τι νομίζετε ότι είπαν όλοι; Ναι. Συμφώνησαν με τον Γουώρεν. Είπαν ότι το περπάτημα στο γήπεδο είναι μια έντονη φυσική άσκηση. Η κούραση είναι ένας σημαντικός παράγοντας του γκολφ. Έτσι θα άλλαζε η θεμελιώδης φύση του παιχνιδιού εάν του δινόταν αμαξάκι του γκολφ. Τώρα, προσέξτε, κάτι ενδιαφέρον -- Μάλλον, πρέπει πρώτα να σας πω, για το Ανώτατο Δικαστήριο.

Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε. Τι νομίζετε ότι είπαν; Είπαν ναι, πρέπει να παρασχεθεί αμαξάκι στον Κέισι Μάρτιν. Η απόφαση ήταν επτά προς δύο. Το ενδιαφέρον της απόφασής τους και της κουβέντας που μόλις είχαμε είναι ότι η συζήτηση γύρω από το σωστό, το δίκαιο του πράγματος εξαρτήθηκε από το τι φαίνεται να είναι η θεμελιώδης φύση του γκολφ. Και οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου πάλεψαν με αυτή την ερώτηση. Και ο Δικαστής Στίβενς, γράφοντας για την πλειοψηφία, είπε ότι διάβασε όλα τα σχετικά με την ιστορία του γκολφ, και θεμελιώδες σημείο του παιχνιδιού είναι να βάλεις μια μικρή μπάλα από ένα σημείο σε μια τρύπα με όσο το δυνατόν λιγότερες προσπάθειες και ότι το περπάτημα δεν ήταν βασικός, αλλά συγκυριακός παράγοντας.

Υπήρχαν δυο διαφωνούντες, ένας από τους οποίους ήταν ο Δικαστής Σκαλία. Δεν θα παραχωρούσε το αμαξάκι, και είχε μια ενδιαφέρουσα αντίρρηση. Είναι ενδιαφέρουσα επειδή απέρριψε τον συλλογισμό του Αριστοτέλη που υποστήριζε η πλειοψηφική άποψη. Είπε ότι δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί η θεμελιώδης φύση ενός παιχνιδιού όπως το γκολφ. Και να πώς το εξηγεί: "Το να πούμε ότι κάτι είναι θεμελιώδες, συνήθως σημαίνει ότι είναι απαραίτητο για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Αλλά αφού η ίδια η φύση του παιχνιδιού δεν έχει άλλο στόχο από τη διασκέδαση, (Γέλια) αυτό είναι που διαχωρίζει τα παιχνίδια από τις παραγωγικές δραστηριότητες, (Γέλια) είναι σχεδόν αδύνατον να πούμε ότι οποιοσδήποτε από τους αυθαίρετους κανόνες του παιχνιδιού είναι θεμελιώδης."

Έτσι λοιπόν έχουμε το Δικαστή Σκαλία να αμφισβητεί τον Αριστοτελικό συλλογισμό της πλειοψηφικής άποψης. Η γνώμη του Δικαστή Σκαλία είναι αμφισβητήσιμη για δύο λόγους. Πρώτον, κανένας αληθινός λάτρης των σπορ δε θα μιλούσε έτσι. (Γέλια) Εάν πιστεύαμε ότι οι κανόνες των σπορ που μας ενδιαφέρουν είναι απλά αυθαίρετοι, παρά σχεδιασμένοι για να προωθούν τις αρετές και τις αξίες που πιστεύουμε ότι αξίζει να θαυμάζει κανείς, τότε δε θα μας ένοιαζε το αποτέλεσμα του παιχνιδιού. Είναι επίσης αμφισβητήσιμο για έναν δεύτερο λόγο. Εκ πρώτης όψεως φάνηκε ότι πρόκειται -- αυτή η διαμάχη για το αμαξάκι του γκολφ -- για μια αντιπαράθεση δικαίου, για το τι είναι άδικο πλεονέκτημα. Αλλά εάν επρόκειτο μόνο για θέμα δικαίου, τότε θα υπήρχε μια εύκολη και προφανής λύση. Ποια θα ήταν; (Κοινό: Να χρησιμοποιούσαν όλοι αμαξάκι.) Να χρησιμοποιούσαν όλοι αμαξάκι του γκολφ εάν το ήθελαν. Έτσι, το θέμα της δίκαιης μεταχείρισης δεν υφίσταται ως εμπόδιο.

Όμως, δίνοντας σε όλους το δικαίωμα να έχουν αμαξάκι θα προκαλούσε, υποψιάζομαι, περισσότερο ανάθεμα στους διακεκριμένους παίκτες του γκολφ και στην Ένωση Επαγγελματιών Παικτών, από ότι εάν έκαναν μια εξαίρεση για τον Κέισι Μάρτιν. Γιατί; Διότι αυτό που διακυβεύετο στη διαμάχη για το αμαξάκι του γκολφ δεν ήταν μόνο η θεμελιώδης φύση του γκολφ, αλλά, συναφώς, το ερώτημα, ποιες ικανότητες αξίζουν τιμής και αναγνώρισης ως αθλητικά ταλέντα; Ας θέσω το ζήτημα όσο πιο διακριτικά μπορώ: Οι παίκτες του γκολφ είναι λίγο ευαίσθητοι γύρω από την αθλητική υπόσταση του παιχνιδιού τους. (Γέλια) Εξάλλου, δεν περιλαμβάνει ούτε τρέξιμο, ούτε πήδημα, και η μπάλα μένει ακίνητη. (Γέλια) Οπότε εάν το γκολφ γίνει ένα παιχνίδι που μπορεί να παίζεται οδηγώντας ένα αμαξάκι μέσα στο γήπεδο του γκολφ θα είναι δύσκολο να αποδώσουμε στους μεγάλους του γκολφ την εκτίμηση που αποδίδουμε, την τιμή και την αναγνώριση που απονέμονται σε αληθινά μεγάλους αθλητές. Αυτό καταδεικνύει ότι με το γκολφ, όπως και με τα φλάουτα, είναι δύσκολο να απαντηθεί η ερώτηση του τι απαιτεί η δικαιοσύνη, χωρίς να καταπιαστούμε με την ερώτηση: "Ποια είναι η θεμελιώδης φύση της εκάστοτε δραστηριότητας, και ποιες αξίες, ποιες αρετές συνδεδεμένες με αυτή τη δραστηριότητα, αξίζουν τιμής και αναγνώρισης;"

Ας πάρουμε ένα τελευταίο παράδειγμα που προεξάρχει στις σύγχρονες πολιτικές αντιπαραθέσεις: Ο γάμος ομοφυλόφιλων. Υπάρχουν αυτοί που υποστηρίζουν την αναγνώριση από το κράτος μόνο του παραδοσιακού γάμου μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας, και αυτοί που υποστηρίζουν την κρατική αναγνώριση των ομοφυλοφιλικών γάμων. Πόσοι εδώ μέσα υποστηρίζουν την πρώτη άποψη; Το κράτος θα πρέπει να αναγνωρίζει μόνο τον παραδοσιακό γάμο; Και πόσοι υποστηρίζουν τη δεύτερη, το γάμο ομοφυλόφιλων; Τώρα, δείτε το κι αλλιώς, σε ποιο σκεπτικό δικαιοσύνης και ηθικής βασίζουμε τη γνώμη μας για το γάμο; Οι αντίθετοι με το γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων υποστηρίζουν ότι ο σκοπός του γάμου, είναι βασικά η αναπαραγωγή, και αυτό είναι που αξίζει να τιμούμε να αναγνωρίζουμε και να ενθαρρύνουμε. Οι δε υποστηρικτές του γάμου μεταξύ ομοφυλόφιλων λένε όχι, η αναπαραγωγή δεν είναι ο μόνος σκοπός του γάμου. Και η μακροχρόνια, αμοιβαία δέσμευση στην αγάπη; Αυτό είναι το αληθινό νόημα του γάμου. Έτσι λοιπόν, τόσο με τα φλάουτα, όσο και με το αμαξάκι του γκολφ, ακόμη και με μια έντονη αντιπαράθεση όπως ο γάμος ομοφυλόφιλων, ο Αριστοτέλης έχει δίκιο. Είναι πολύ δύσκολο να υποστηρίξει κανείς τι είναι δίκαιο, αν δεν προσδιορίσει πρώτα το σκοπό των κοινωνικών θεσμών και ποια ποιοτικά χαρακτηριστικά είναι άξια τιμής και αναγνώρισης.

Ας απομακρυνθούμε λίγο απ' αυτές τις υποθέσεις και ας δούμε πώς διαφωτίζουν τον τρόπο που ίσως, θα βελτίωνε, θα αναδείκνυε, τους όρους του πολιτικού διαλόγου στις Ηνωμένες Πολιτείες, και, εδώ που τα λέμε, σε όλο τον κόσμο. Τείνουμε να πιστεύουμε ότι η πολύ άμεση εμπλοκή της πολιτικής με ηθικά ζητήματα, είναι συνταγή για διαφωνίες, και, εδώ που τα λέμε, συνταγή για μισαλλοδοξία και εξαναγκασμό. Έτσι, καλύτερα να αποφεύγονται, να αγνοούνται, οι ηθικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις που οι άνθρωποι θέτουν στο δημόσιο βίο. Μου φαίνεται ότι η συζήτησή μας αντικατοπτρίζει μάλλον το αντίθετο, ότι ο καλύτερος τρόπος για την επίτευξη αμοιβαίου σεβασμού είναι η άμεση εμπλοκή των ηθικών πεποιθήσεων που οι πολίτες φέρουν στο δημόσιο βίο, παρά η απαίτηση ν' αφήνουν οι άνθρωποι τις βαθύτερες ηθικές τους πεποιθήσεις εκτός της πολιτικής πριν ασχοληθούν μ' αυτήν. Αυτός είναι, κατά τη γνώμη μου, ο τρόπος για την έναρξη της αποκατάστασης της τέχνης του δημοκρατικού διαλόγου.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Χειροκρότημα)

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευχαριστώ. Σας ευχαριστώ. Κρις. Ευχαριστώ Κρις.

Κρις Άντερσον: Από τα φλάουτα στα αμαξάκια του γκόλφ και στο γάμο ομοφυλόφιλων. Ευφυέστατες συνδέσεις. Κοίταξε να δεις, είσαι πρωτοπόρος στην ανοιχτή εκπαίδευση. Η σειρά των διαλέξεών σου ήταν από τις πρώτες που πέτυχαν. Ποιο είναι το όραμά σου για την επόμενη φάση;

ΜΣ: Λοιπόν πιστεύω ότι είναι δυνατόν. Στην τάξη, επιχειρηματολογούμε πάνω σε μερικές από τις πιο έντονες ηθικές πεποιθήσεις των φοιτητών γύρω από μεγάλα δημόσια ζητήματα. Και πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και στη δημόσια ζωή, γενικότερα. Έτσι το όνειρό μου, στην ουσία, θα ήταν να πάρουμε τη δημόσια τηλεοπτική σειρά μαθημάτων που δημιουργήσαμε -- είναι πλέον διαθέσιμη στο διαδίκτυο δωρεάν για όλους, σε όλο τον κόσμο -- και να ψάξουμε για συνεργασίες με ιδρύματα, με πανεπιστήμια στην Κίνα, στην Ινδία, στην Αφρική, σε όλο τον κόσμο, ώστε να προωθήσουμε την πολιτική αγωγή και έναν ακόμα πιο πλούσιο δημοκρατικό διάλογο.

ΚΑ: Δηλαδή βλέπεις, σε κάποιο σημείο, σε ζωντανή μετάδοση, να γίνονται τέτοιες συζητήσεις, να τίθενται ερωτήματα, αλλά με τη συμμετοχή ατόμων από Κίνα και Ινδία;

ΜΣ: Ακριβώς. Κάναμε κάτι παρόμοιο εδώ πέρα με 1500 άτομα στο Λονγκ Μπιτς, και κάνουμε το ίδιο στην τάξη μας στο Χάρβαρντ με περίπου 1000 φοιτητές. Δε θα ήταν ενδιαφέρον να εφαρμόσουμε αυτήν την τακτική της σκέψης και του διαξιφισμού, όπου εμπλέκονται σοβαρά ηθικά ζητήματα, εξερευνώντας τις πολιτισμικές διαφορές και να συνδέσουμε μέσω μιας ζωντανής μετάδοσης με βίντεο, φοιτητές από το Πεκίνο και το Μουμπάι και από το Κέμπριτζ, την Μασαχουσέτη, και να δημιουργηθεί μια παγκόσμια αίθουσα διδασκαλίας; Αυτό θα ήθελα πολύ να το κάνω.

(Χειροκρότημα)

ΚΑ: Φαντάζομαι λοιπόν ότι υπάρχουν πολλά άτομα που θα ήθελαν να πάρουν μέρος σε αυτό το εγχείρημα. Μάικλ Σαντέλ. Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ. (ΜΣ: Ευχαριστώ και εγώ.)

Δεν υπάρχουν σχόλια: